Wat moet ik doen als ....

inzichten bij de 'wat moet ik doen als' vragen

Wanneer je kindercoach bent of het vak kindercoaching aan het leren bent heb je vaak vragen als: Wat moet ik doen als? En als een kind …., hoe moet ik dan? En stel dat.. wat dan? Allemaal vragen die je hebt omdat je nog geen praktijkervaring op hebt kunnen doen met al die ‘wat-als-momenten’.

En natuurlijk weet je dat ieder kind, ieder ouder en iedere situatie uniek is. Maar dan nog. Je wilt als kindercoach ook een stukje professionaliteit uitstralen. En vaak zoeken kindercoaches dit in het aanleren van nieuwe tools en vaardigheden of het opdoen van nog meer kennis.

Helaas kan ik je geen programma bieden voor alle ‘wat-als-momenten’. Maar ik kan je wel een kader aanreiken waarin duidelijk wordt hoe de weg zou kunnen gaan wanneer je in een ‘wat-als-moment’ terecht bent gekomen.  

Waarneming
Waarneming is het proces van het verwerven, registreren, interpreteren, selecteren en ordenen van zintuiglijke informatie. Waarnemen doe je met je ogen, je neus, je mond en je energetische voelsprieten. En jouw waarneming is de allereerste stap in het ‘wat-als-moment’. Wanneer je jezelf traint om bewust waar te nemen geef je jezelf een groot cadeau. Want vaak zien we dingen over het hoofd, missen we informatie omdat we met andere dingen bezig zijn zoals bijvoorbeeld in je hoofd bedenken wat je moet of welke vraag je zou kunnen stellen.
Waarneming in deze fase is nog zonder oordeel of theoretisch kader. Je neemt enkel waar. Met al jouw zintuigen, met al je voelsprieten. En oefen dat elke dag.
Ga maar eens in een speeltuin zitten of bij een schoolplein met spelende kinderen. En neem waar.
Of kijk naar een televisieprogramma en neem waar. Kijk, ruik, voel, hoor en laat het bij jou binnen komen.

Introspectie
Op basis van deze waarneming heb jij je oordeel nodig om vast te stellen wat je hebt waargenomen. Dit oordeel is neutraal en vrij van gevoelens en emoties.  Wat wij mensen vervolgens vaak (meestal) doen is aan dit oordeel een beoordeling of veroordeling plakken. Een persoonlijke waarde, gekoppeld aan een eigen emotie en gevoel. En dit is jouw eigen perceptie, jouw visie, jouw beeld.  Je kleurt jouw waarneming in met jouw kleurtje.
Als kindercoach train je jezelf om dat kleurtje eraf te halen, jouw perceptie te ontkoppelen. Dat wat van jou is en bij jou hoort losmaken van wat van de ander is. Dat is jouw projectie terugnemen.
Het gevolg is dat je waarneming verheldert. Het troebele van jouw eigen projectie is eraf.
Je oefent dan ook de volgende stap door opnieuw waar te nemen met als onderzoeksvraag: Wat raakt mij? En wat zegt dat over mij? Hiermee voorkom je een ‘subjectieve diagnose’.
Introspectie brengt je ook bij jouw eigen wijsheid. Wijsheid betekent dat je bij jezelf te rade kunt gaan, in de stilte van je hart, in de woorden van de ander, in de reis van je leven. Wijsheid zit in je hart, niet in je hoofd. Je hoofd heeft het talent om de diepe innerlijke wijsheid naar buiten te brengen, vorm te geven in woorden. Luisteren naar deze wijsheid betekent het durven loslaten van overtuigingen en het leren luisteren naar de stem van je hart. Het vereist lef om daarnaar te luisteren.  

Theoretisch kader
De volgende stap als professional is het koppelen van jouw waarneming en jouw wijsheid aan theorie. Kennis die je hebt opgedaan in je leven en kennis die je als kindercoach hebt geleerd. Kennis haal je via boeken, media, school, ervaringen en andere bronnen. Als professioneel kindercoach is het dan ook belangrijk om op de hoogte te zijn van diverse achtergrondtheorieën. Niet alleen om dat wat je waarneemt te kunnen begrijpen en ordenen, maar ook om ouders uit te leggen wat er aan de hand is zodat zij dit ook begrijpen.
Vaak zetten wij de kennis voorop. Dus eerst de kennis en dan de rest. Maar je ziet hier dat de theorie pas stap 3 is. Dat maakt nogal een verschil. Wanneer je uitgaat van theorie en kennis neem je anders waar. En kan de neiging er zelf zijn dat je vanuit de theorie een kind gaat inkleuren. En dat gebeurt ook maar al te vaak.
Je ziet hier hoeveel valkuilen je onderweg al tegenkomt voordat je uberhaupt een werkvorm of oefening in kunt zetten.  

Intuïtie
Naast theorie (de kennis die je van andere bronnen hebt ontvangen) speelt bij de Magie van Kindercoaching ook jouw intuïtie een belangrijke rol.
Intuïtie is de eigenschap dat je iets aanvoelt zonder erover te denken. Andere woorden voor intuïtie zijn ingeving of instinct. Letterlijk vanuit het Latijn betekent intuïtie ‘innerlijk zien’.
Hoe ik het verwoord is dat intuïtie de verbinding is tussen jou en de rest van de wereld via onzichtbare kanalen. Je ziet het niet, je kunt het niet weten via kennis en toch ‘weet’ je het.
Je onderbuik is zo’n plek voor intuïtie. De ‘kennis’ die daar zit is gekoppeld aan een innerlijk weten. En wat de bron daarvan is… ik denk het leven zelf.
We vertrouwen meer op onze intuïtie dan we denken, maar het is vaak een onbewust proces. Zodra je je ergens bewust van bent wint het hoofd het vaak van dat diepere weten. Heel gek, maar wel aan de orde. Je voelt iets aan, maar ineens word je onzeker en ga je in je hoofd zoeken naar een antwoord.
Je ziet nu dat je ook je intuïtie moet gaan trainen voor de ‘wat-als-momenten’.  En niet alleen het ervaren van de intuïtie, maar ook het vertrouwen hierop. Want echt, dat gaat je enorm helpen.

Oefeningen en werkvormen
He, he, gelukkig we zijn eindelijk bij de werkvormen aangekomen. Het ‘doen’. Want dat is wat je wilde weten, wat moet ik DOEN? Op basis van jouw waarneming, introspectie, theorie en intuïtie heb je al heel veel informatie. En weet je wat nou zo leuk is? De werkvormen of oefeningen komen dan vanzelf. Je sluit aan bij jouw coachee. Je voelt en weet wat past. En je vertrouwt daarop.
Werkvormen en oefeningen zijn er genoeg. Veel hulpverleners zetten de werkvorm of de methode voorop en gaan van daaruit met het kind werken. Dus niet de waarneming, maar de methode is leidend. Dat kan natuurlijk. Want vanuit deze methode kun je ook weer waarnemen en de route volgen. Maar helaas komt het bij de meeste methodevolgers nooit zover. Want de werkvorm uit de methode is de houvast. En dat lijkt te werken, vooral tijdens je ‘wat-als-moment’.

Dus
Zoek je naar een werkvorm, methode, theoretisch kader? Weet dat er meer is. En dat jouw waarneming, introspectie en wijsheid en de intuïtie even belangrijk zijn en er dus volledig bij horen.
Maar om toch nog een wijsheid toe te voegen: GENIET! Geniet met volle teugen van dit leuke vak. En komt er weer een onzekerheid om de bocht zeilen, omarm hem dan. Het heeft je vast weer iets leuks te vertellen.